داریم از حدود سال ۱۳۹۰ شمسی (۲۰۱۱ میلادی) و اواسط دوره احمدی نژاد و درآمدهای بالای نفتی صحبت می کنیم. جیمز ماتیس، وزیر دفاع کنونی امریکا، در نقش فرمانده نیروی های این کشور در خاورمیانه مشغول بود طی یک ماه در تلفاتی کم سابقه حدود ۱۵ نفر از نیروهایش در عراق کشته شدند، کسانی حملات را از جانب نیروهای نزدیک به ایران می دانستند. پیشنهاد “سگ هار” دادن پاسخی مناسب به ایران بود: حمله شبانه به یکی از نیروگاه ها یا پالایشگاه ها در خاک ایران!

 

مقامات کاخ سفید البته پیشنهاد وی را نپذیرفتند. همان زمان حتی کسانی در امریکا نگران اقدامات پیش بینی نشده اسرائیل بودند، روشن نیست ارتباط انفجار بیدگنه در ایران در ماه های پایانی ۲۰۱۱ با اوضاع روز چه بود، ولی گفته اند نقش اصلی ماتیس در آن دوران این بود که در صورت واکنش نظامی اسرائیل به ایرانی ها تفهیم کند که پاسخ متقابل به آن کشور چقدر برایشان گران تمام خواهد شد.

 

ژنرال امریکایی نظرش این بود که با دریافت نخستین نشانه ها از شروع جنگ آتی (مین گذاری تنگه هرمز) با پیش دستی جلوی آن را بگیرد و اجازه ندهد جنگی شروع شود! مدتها روی پیامدهای جنگ با ایران بحث بود و برنامه عملیاتی “جنگ جهانی سوم” برای متحدین امریکا شرح داده می شد.

 

سال ۲۰۱۲ نخستین نشانه های تمایل ایرانی ها برای حل مسئله هسته ای اشکار شد و ماتیس هم به تدریج کنار رفت. اکنون او مسئول ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر نیروی نظامی امریکاست که در ۱۵۰ کشور جهان پراکنده اند. او را کنار دیگر چهره های امنیتی و نظامی دولت ترامپ بگذارید.

 

در نقش وزیر دفاع البته انتظار نمی رود مانند گذشته باشد، ولی احتمالا دولتی که ادعا می کند “عظمت از دست رفته امریکا را برگرداند” و باید نشان دهد “گزینه نظامی فقط تهدیدی در مذاکره نیست” به اندازه دولت قبلی ملایم نخواهد بود. می گویند نئولیبرالیسم و “تقدم تجارت بر جنگ” و “جهانی سازی” زمانش گذشته است و اکنون ظهور دوباره ملی گرایی را شاهد هستیم. قضاوتی در این مورد ندارم، ولی می توان انتظار داشت ارتش ها نقش پررنگ تری از قبل داشته باشند و این خوب نیست.

 

جنگ شر مطلق است به ویژه برای ایرانی که هشت سال آن را چشیده است، روی کاغد خبری نیست، ولی خطر “سوء محاسبه” را کوچک نگیرید. همسایگان منطقه ای و عرب ها هم البته اهمیت دارند، الان که این را می نویسم یک روز از مرگ آیت الله گذشته است، کسانی به رابطه خوب او با اعراب و سعودی ها اشاره می کردند، کسی چه می داند، شاید بعدها دریابیم او می توانست نقش سازنده ای ایفا کند، والله اعلم.

لینک مرجع