کمتر کسی از علاقه مندان به توسعه مملکت است که ارزش نوآوری برای رشد اقتصادی را تایید نکند، با این حال به نظر می رسد در بسیاری مواقع یک تفکیک اساسی و جدی در نظر گرفته نمی شود: تفاوت میان نواوری (اینُویشن) و اختراع (اینونشن). اختراع صرفا معرفی یک محصول و فناوری جدید برای نخستین بار است و نوآوری استفاده اقتصادی و ارزش آفرینی از آن محصولات و فناوری های تازه.
گفته اند دانشمندان روسی اختراعاتی مانند لیزر، لامپ الکتریکی و فناوری حفاری هیدرولیک فرکینگ (شکست با آب) و بسیاری دیگر را به جهان معرفی کردند، ولی از آن اختراعات درخشان بهره ای نبردند. این اختراع ها به نوآوری ارزش افزا بدل نشد و به خلق ثروت نینجامید. علت چیست؟ محیط نامناسب سیاسی، اقتصادی و اجتماعی روسیه. سرمایه گذاران و اهل فن روسی ترجیح می دهند جای امن تر و با حساب و کتاب تری را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند.
وقتی در روسیه سیاست و اقتصاد در هم می رود، حقوق مالکیت فردی باد هواست و کسی آن را جدی نمی گیرد، امنیتی ها قدرت می گیرند و در نتیجه آن فساد بیداد می کند، به جای رقابت جدی و باز شدن اقتصاد، دغدغه همه چانه زنی برای بیشتر شدن سهم رانت است، بعید است آن اختراع های درخشان به خلق ثروت برسد.
اگر حقوق مالکیت در کشوری جدی گرفته نمی شود و وضعیت حکومت قانون در آن رضایتبخش نیست، به نظر می رسد باید با لبخند با آمارهای میزان سرمایه گذاری های روی نوآوری و اختراعات روبه رو شد. انتظار رشد سیاسیون از چنین فضایی شبیه کسانی است که دوست دارند به بهشت بروند، ولی نمی خواهند بمیرند!
راستی، رتبه مملکت ما در شاخص مالکیت خصوصی ۱۰۱ در میان ۱۲۸ کشور است و در حکومت قانون هم رتبه ۸۶ از ۱۱۳ را داریم. برادر بزرگوار موسولینی از قرار زمانی فرموده بودند “وطن پرستی کافی نیست”، شاید باید حرف ایشان را باید با این توضیح تکمیل کرد که “عقل و تدبیر هم لازم است”، والله اعلم.
